vrijdag 9 oktober 2009

dinsdag 4 augustus 2009

tja, een nieuwtje







beste mensen






een heel aantal hebben het al gehoord, maar veel anderen nog niet. Voor iedereen nu: ja, ik heb een vriendin. Haar naam is Thandiwe Soko en ze komt uit Malawi. Ze is Ngoni, spreekt Chichewa en Tumbuka (wat ik vanzelf nu ook moet gaan leren). Thandi studeert Theology and development en schrijft over black theology.



Meer vragen zal ik later beantwoorden, maar dit zijn de foto's. en ik probeer een filmpje. foto's van mijn reis zullen later komen (beloofd)



edit: bijna vergeten: Thandi is een behoorlijk actieve blogger. (een emerging churcher in Afrika?)
dit is de link: http://buckaroothandi.blogspot.com/ )

maandag 20 juli 2009

weer terug in PMB

Goed, ik ben dus weer terug. Het was een hele reis. Ik heb heel Zuid Afrika afgereist, van Stellenbosch, waar een conferentie werd gehouden, tot aan het noorden van Limpopo, zo'n 150 km van de grens met Zimbabwe. De reislijst staat in mijn vorig blogbericht en er is teveel gebeurd om alles te noemen. maar toch een paar punten

- De laatste plek waar ik bleef was Venda, een ex-thuisland en nu onderdeel van Limpopo. (zie de kaart) De cultuur daar is compleet anders en de flora/fauna ook. Weer werd het duidelijk dat Zuid Afrika een land is met heel veel gezichten en verhalen. een voorbeeld: als een vrouw mij groette (of jonge kinderen) gebeurde het wel eens dat men op de knieen ging en gezicht naar de vloer en de handen op elkaar. "Aa" waarop ik hoorde te reageren met "Nda". Overigens heb ik de vruchten van de Baobab gegeten. Omdat Avhashoni (vh is b in sevenda) een half uur van Kruger Park woonde heb ik het genoegen gehad om daar ook te kunnen kijken (enigzins onverwacht) tof! Leuk detail: als je geen Zuid Afrikaan bent betaal je R140, een Zuid Afrikaan betaalt R35. Avhashoni werd zo kwaad dat ze het maar zo lieten. Ander detail: de aanwezigheid van blanken in dat gebied is zo ongewoon dat kinderen (zo rond 2 jaar) gingen huilen als ze me zagen, zo onaardig ben ik toch ook weer niet dacht ik...

- Zwasiland is klein en bijna volledig omringt door Zuid Afrika. In ZA heerst het idee dat Zwasiland een zwaar onderontwikkeld land is met heel veel armoede. Tsja, onderontwikkeld: het is meer een platteland zoals Zululand, maar het land is in ieder geval niet in handen van een paar blanke boeren. Het wordt grotendeels beheerd door de Chiefs en de meeste mensen leven van 'subsistence farming' oftewel: men verbouwd wat men eet en wat overblijft kan worden verkocht. eigengemaakte maismeel, eigen kippen, eigen thee (jawel) en natuurlijk eigen advocado's die veel groter zijn dan in Nederland. Op een goede ochtend kun je wakker worden met 'pokpokpokpok pok glup' het geluid van een kip die zijn einde benadert heeft. criminaliteit is veel lager dan in ZA: je kunt er zelfs liften, en er zijn geen 'slums'. Soms is het verwarrend: een township daar is een suburb. Het laatste positieve punt: het land is niet zo geobsedeerd met ras.

- Stellenbosch is waarschijnlijk de meest rasgeobsedeerde stad van ZA ik bedoel dus ongelooflijk racistisch. Niet alleen hebben zwarten alleen de lager en laagst betaalde banen maar ook de universiteit is niet best. Het is gewoon te zot om in een studentencomplex te slapen waar, te zien aan de foto's alleen blanken wonen, en dat is echt geen toeval. De eerste twee jaar wordt er onderwezen in Afrikaans, waardoor alleen 'coloureds' en blanken daar kunnen studeren. De officiele rhetoriek is vanzelf dat Afrikaans van Zuid Afrika komt en dat toegeven aan Engels hetzelfde is als toegeven aan de imperialisten. tsja, de boerenoorlog was in de negentiende eeuw, maar sommigen vechten nog steeds door. Bovendien is de redenering bijzonder doorzichtig.
maar behalve de plek was het een erg interessante conferentie waar vanalles rondliep, zowel toekomstige als vroegere docenten van mij (C. Bakker, Kofferman) als een zekere theoloog die vooral op Themelios populair is, en eens gesproken heeft, hij nam niet het woord op de conferentie overigens. (gok maar eens) Het was voor toch wel tof om weer eens accademische theologie te horen (in plaats van te lezen over globalisering) die stukken relevanter was dan de meeste theologie die ik in Utrecht geleerd heb. De meeste punten gaan wat mij betreft naar Ackerman en haar stuk over consumptie cultuur.

- Soweto was erg groot en voor een township erg goed ontwikkeld, zelfs met grote winkelcentra waar ze erg trots op zijn. Natuurlijk is dit township verreweg de beroemdste, vooral vanwege de geschiedenis. Daar heb ik het een en ander van meegepikt, ik was er namelijk op 16 juni, de verjaardag van de Soweto rising. Er was een mars georganiseerd vanaf de Morrisson High School tot aan het Hector Pieterson monument (kijk maar op wikipedia wat er precies gebeurde) Wist ik veel dat vooral de anarchisten dit op touw hadden gezet? Zelfs een paar uit Europa... (ik plaats foto's) In Soweto had ik de meeste pech wat de families betreft. Mensen nodigden me uit om te komen over heel Zuid Afrika en dan weet je natuurlijk niet waarin je terecht komt. Een overdominante moeder die zoonlief van 27 verbied na zevenen de deur uit te gaan, en hem beschuldigt van zo ongeveer alles (slecht met geld omgaan, controleert of hij drinkt etc.) is toch wel wat te gek dacht ik zo (als het normale gang van zaken was in Soweto was het anders, maar dat is het niet) Vooral naar is het als je erin betrokken wordt. Toch ontdekten we dat diezelfde moeder had meegelopen in de protestmars en dat zij staat op een wereldberoemde foto.

- Sharpeville was koud koud koud. met alle kleren aan en een jas en een deken was het nog steeds niet echt warm. Maar toffe mensen zijn het zeker. Ik leerde daar dat rastafari's nog steeds bestaan en dat in een oude township als deze veel kunstenaars wonen. Zowel muzikaal als beeldend, zie de foto's die komen. Het is vooral de spirit van deze township die ik aantrekkelijk vond. Al sinds 1984 wordt er geen huur meer betaald voor de huizen, waarom zouden ze? Ze hadden niet om deze plek gevraagd, de huizen zijn klein en alles wat er in en om Sharpeville is komt van de mensen zelf. In '84 was er een erg arrogante bestuurder die de huur met 110% verhoogde. Toen hij zo stom was om met een pistool op mensen te schieten zetten ze hem op een auto, goten er benzine overheen en staken ze de hele zaak in de fik. Nog steeds is het de meest gehate man in Sharpeville, bij begravenissen van oude bewoners is het de gewoonte om op zijn graf te stampen. Het geweld was hoog in die tijd, maar de solidariteit was opmerkelijk, en die is er nog steeds.
Maar toch: modderwegen, afgetrapte winkeltjes, stokoude huizen... het is me wat.

oh ik vergat nog wat: voor de familie van bikers en de bikers onder jullie: in Sharpeville is een heus bikerscafe te vinden. Een goeie! Zwarte bikers hebben wat problemen die blanken niet hebben, maar ik kan toch uit ervaring zeggen dat het aardige mensen zijn, met mooie machines. De eigenaar was een liefhebber van roxette, Bryan Adams en U2, wat eigenlijk maar heel weinig voorkomt in ZA. hij speelde ook goed gitaar. Aanrader!

Nu, dat waren in omgekeerde volgorde de plaatsen waar ik geweest ben. Foto's volgen.

Ps: dat Michael Jackson dood is stond met grote letters in het nieuws, maar de meeste mensen die ik sprak vonden dat hij knettergek was. Vooral de huidskleur was een issue (niet verwonderlijk) maar ook het pillengebruik enzo. Een vrouw die kranten verkocht in een winkel kwam met de beste analyse: hij was rijker dan goed voor hem was. Ikzelf zeg: kijk goed: the american dream....

dinsdag 9 juni 2009

Op reis

Ik houd het kort: moet wel, ik schrijf vanuit een internetcafe in Vereeniging (Sharpeville) een naam die jullie misschien wel eens gehoord hebben, maar anders:
http://en.wikipedia.org/wiki/Sharpeville
Hoe dan ook: afgelopen zondag vertrok ik enigzins hals over kop naar Gauteng, de provincie van Johannesburg, Soweto enzovoort. Ik blijf bij mensen in de gezinnen die ik heb leren kennen in Pietermaritzburg, via de Lutheran Theological Institute of via Ujamaa. Nu in Sharpeville, straks in Soweto. Op de negentiende ga ik terug naar PMB. De 21e ga ik met Ujamaa naar een conferentie in Stellenbosch. de 26e ga ik weer terug. Vanuit PMB ga ik naar Zwasiland, en de 9e ga ik vanuit daar naar Venda, in Limpopo.
dus

een hele reis. Op deze manier hoop ik meer te leren van de geschiedenis en het normale leven van Zuid Afrikanen. Van Soweto tot Stellenbosch tot Venda is een gigantische afstand en ook een heel verschillend leven.

De afgelopen weken heb ik veel met Ujamaa gewerkt. bij werkelozen, mensen die HIV positief zijn enzovoort. Het valt me op dat rijkere Zuid Afrikanen vaak echt niet weten hoe arm de mensen zijn en hoe dat komt. Berichten van uitbuiting bereiken hen eenvoudigweg niet. Ik hoop later meer te vertellen wat ik met ujamaa gedaan heb de laatste tijd ik heb er veel geleerd de laatste paar weken, maar heb nu geen tijd meer (internetcafe)

maandag 25 mei 2009

Friesch Dagblad

effe kort: dit stond in het Friesch Dagblad, voor hen die dat niet lezen
http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=44805

vrijdag 15 mei 2009

Solidarity for ever!

Beste mensen,

Mijn laatste blog ging in zijn geheel over politiek en daarna kwam een fotoverslag van mijn paasweek. Nu is het alweer een 2 weken in mei. Tijd voor een echte blog.
Want er is veel gebeurd, met name in deze maand, de maand van de arbeid. En dat heb ik geweten. 1 mei is hier daadwerkelijk een feest van de 'comrades'. Ik heb die dag in twee delen 'gevierd'. 'Sochtends ging ik met Skumbuzo naar een groep 'drunkards', tenminste, dat was de naam die Minnehle aan de mensen gaf die zij had 'gevonden'. De groep woont in Ashburton, een rijke buitenstad van Pietermaritzburg, rijk betekent meestal ook: meerendeel blank. Deze mensen hebben 'wat' grotere huizen dan een gemiddelde Zuid Afrikaan, en ze hebben ook een 'redelijke' tuin, ongeveer de grote van een halve Township. Deze tuinen moeten worden bijgehouden, en nu komen we uit bij onze 'drunkards'. De 'garden boys' zijn doorgaans armere Zuid Afrikanen en werkeloos. Ze krijgen een baan voor 5 dagen in de week. In die tijd blijven ze op het terrein wonen, ze mogen geen bezoek ontvangen. De grap is dat ze toch de huur moeten betalen voor hun verblijf waardoor ze ook op zaterdag en zondag moeten werken, wederom: geisoleerd van familie en vrienden. Niet heel verwonderlijk dat ze het grootste deel van de dag dronken zijn. De enige mensen die ze verder kennen zijn lotgenoten. Met Ujamaa beginnen we de groep te organiseren, geven hen een platform, en gaan we op termijn kijken wat een uitvoerbare actie is.
Diezelfde dag ging ik naar Imbali (oudste township van PMB) waar de COSATU (de vakbond) rally voor de 1 mei viering gehouden werd. Deze vakbond is een onderdeel van de ANC alliance. Soms is het toch wel al te duidelijk dat een vakbond niet te dicht bij een partij zou moeten zitten. Het was een lange viering dat Zuma president was, en dat is wel jammer. Achterin zaten de mensen om wie het zou moeten gaan terwijl op het podium de een na de andere spreker naar voren kwam. Viva ANC viva! Viva SACP viva! Amandla! Awethu!
Ach, het was wel leuk allemaal, maar het had wel beter gekund. Skumbuzo, die wel blij is met Zuma, vond het ook een beetje een treurige bussiness en gromde dat hij een aantal 'comrades' zou bellen.
Constructiever is een initiatief van Ujamaa (oke, ik maak nu een beetje reclame) van de "Worker Sunday Campaign" Dit jaar wordt het weer opgestart, maar de wortels liggen in de jaren zeventig. "When the church was still prophetic" zoals mensen hier het noemen. Er werden kerkdiensten samen met de 'working class' gehouden, de preek en litturgie stonden helemaal in teken van de 'struggles' van de working class. De kerk als gemeenschap verklaarde zich solidair met de strijd tegen apartheid en de andere dagelijkse problemen van de working class. Nu probeert de Ujamaa het weer op te pakken, met een zeker succes. Het gaat nu om solidariteit met de werkelozen. In diverse kerken zijn er diensten gehouden en de komende drie jaar hopen we het verder uit te bouwen. Een dergelijk project is m.i. helemaal geen gek idee om in Nederland ook te beginnen. Er is nu stijgende werkeloosheid omdat een aantal grote bedrijven mensen heeft 'moeten' ontslaan, en niet zo lang geleden leidde dat in Nederland tot een aanslag op onze koningin.
Op de poster van het project staan een aantal mensen te wachten op werk, net als de 'dagloners' waar je over kunt lezen in de bijbel (Mattheus 20) Wat ook de leidende tekst is voor de campagne.
Toen hij tegen het elfde uur van de dag nog eens op weg ging, trof hij een groepje dat er nog steeds stond. Hij vroeg hun: “Waarom staan jullie hier de hele dag zonder werk?” 7 “Niemand wilde ons in dienst nemen,” antwoordden ze. Hij zei hun: “Gaan jullie ook maar naar de wijngaard.”
De mensen die op de poster staan heb ik ook mogen ontmoeten in een workshop. Ongeveer de helft van de mensen komen uit Zimbabwe en ze zijn op allerlei manieren het land binnen gekomen. Soms eten ze een paar dagen niet en slapen in garages en dergelijk. Deze werkelozen zijn erg kwetsbaar voor allerlei manieren van uitbuiting, er wordt hen dan R500 beloofd terwijl ze 300 krijgen, dat soort geintjes. Er is geen werk en om een zaakje te beginnen heb je een startkapitaal nodig. Het doel van de workshop is mensen te organiseren, 'empowerment' en op termijn op de een of andere manier met een project te komen. Maar het is al heel wat dat deze mensen georganiseerd zijn, toen we de auto parkeerden werd er aan alle kanten geroepen. "You can take me!" Mensen waren er zo op gericht dat zij Zelf mee konden. Net alsof we hen in dienst namen voor een dag. Dergelijk groepen zouden geen gek idee voor Nederland zijn.
Het afgelopen weekend was een trainingsweekend voor Ujamaa medewerkers en de afgelopen week was een trainingsweek van Ujamaa voor anderen. Beide zaken waren erg tof en erg vermoeiend. Een man uit Palestina gaf een presentatie, en later een lezing over de situatie in de Westbank, muur(1, groot), checkpoints (600 in de Westbank) en de hele rimram. Hij sprak consequent over de 'apartheid' in zijn land, wat veel indruk maakte op de deelnemers, inclusief mezelf.
Dit weekend ga ik weer naar Johannesburg, om een tragische reden. De zoon van een gezin waar ik een weekend heb doorgebracht en contact mee heb gehouden is omgekomen door een steekpartij. Hemzelf heb ik niet ontmoet, maar zijn zus en moeder wel.
Overigens: voor de mensen die haar kennen: plotseling spreek ik zo nu en dan weer eens Nederlands. Henriette Nieuwenhuis is aangekomen, en ze had oldtimer drop mee.