donderdag 26 februari 2009

Umuntu ngubuntu ngabantu

Het is nu twee, of drie, weken geleden dat ik mijn vorige blog schreef. De afgelopen tijd heb ik veel gezien en meegemaakt, en ik heb nu wat tijd over, zodat ik dacht dat het misschien tijd werd om een korte update te schrijven, met, hopelijk, een paar foto's.
Ik ben nu wel aardig gesetteld in het Lutheran Theological Institute. Ik kom er steeds meer achter dat dit bijna Zuid Afrika in het klein is. studenten van heel erg verschillende lagen van de bevolking zitten hier. Zulu's uit de "deep rural area's" (een van hen heeft me uitgenodigt om mee te komen naar zijn dorp, met wat mazzel gaat dat door) Venda's uit het Noorden van het land, mensen uit Johannesburg etc. etc. (nog zoiets opvallends: de stamculturen zijn springlevend, compleet met voorouders, taal, chiefs sangoma's en de hele ratteplan)
Ik wordt me hier steeds sterker bewust van de lidtekens die de apartheid heeft achtergelaten: ras is belangrijk. Niet per se in termen van 'waarde' maar zeker wel in termen van 'cultuur.' Pietermaritzburg is zelf opgedeeld in verschillende delen. Gisteren kreeg ik een blik in het blanke gedeelte, de supermarkt had evengoed in Nederland kunnen staan. Grote huizen met tuinen, en zo nu en dan een hogerop gekomen zwarte Zuid Afrikaan.
Een paar dagen daarvoor liep ik met Alilaali, een Venda, door een 'bosman' township. "Kind of coloured people" Maar niet hetzelfde als 'coloureds'. Ik begrijp het nog steeds niet, maar de behuizing was ronduit beroerd. Hoewel dit nog lang niet zo slecht is als andere delen van de stad: Sebantu, een 'squattercamp'. Ik ging daar naartoe met Melussi, een Zulu die zelf is opgegroeid in een dergelijke plek, zijn moeder woont er nog steeds. Om daar te komen gingen we met de 'taxi'. Dat houdt in dat een busje klaarstaat die wegrijdt als die vol zit, en dan ook werkelijk: vol. We reden zo naar een plek buiten de stad waar verscholen tussen de bomen de krotten staan die soms wel door 5-10 mesen bewoond wordt. een doordrengende brandlucht kenmerkt deze plek, er is immers geen gas of electriciteit. 'Imagine what this place is like when it rains'. Goeie vraag. Dit was geen plek waar vrolijk schreeuwende kinderen op je af komen, zoals je vaak op foto's ziet. Wat je wel zag waren kinderen zonder kleren aan hun lijf, en rotzooi overal. Niet een bijzonder gezonde omgeving. "These are just people, like them (wijzend naar en villa verderop) but without money." Inderdaad. Deze mensen zijn geen heiligen of criminelen, ze zijn alleen straatarm. En hoe dat komt? Nou, daar schrijf ik later nog wel eens over.
Behalve deze 'wijken' is er natuurlijk ook nog de binnenstad, een heel bijzonder iets in PMB. Luxe meubelzaken staan naast verlopen tweede-derde (etc) - hands kledingzaken. Overal staan kerken, met soms ietwat megalomane namen (universal church of Christ) en soms een verdwaalde moskee. In PMB wonen namelijk ook een grote groep Indiers. In dezelfde straat staat een winkel waar aan de ene kant 'mutti' traditionele zulu medicijnen, en aan de andere kant 'westerse' medicijnen te vinden zijn. Ik twijfel over die Westerse medicijnen ik denk dat ze in Nederland alleen via antroposofische winkels te vinden zijn. Op de straathoek wijst Melusi me op een 'sangoma'
bijzonder
Afgelopen weekend heb ik het genoegen gehad om naar het huwelijk van Solomuzi in Johannesburg te gaan, in een township genaamd "springs". Samen met een man genaamd Graham, van het churchlandprogram was ik de enige blanke. Er was een Rooms Katholieke priester met een Ishoba, normaliter een teken van een Sangoma. ziedaar: een voorbeeld van de mix van Afrikaanse Traditie en Christendom. Die avond sliep ik in Springs bij een gezin. een muur met electrische draden en honden waren er ter bescherming. Niet zonder reden. Van de eigenares van het huis hoorde ik de verhalen over apartheid, criminaliteit en al deze zaken. Haar man was in de keuken van het huis vermoord door tsotsi's (tuig) in 1993. 8 weken later kwam de politie eens kijken, de apartheid was toen nog niet afgeschaft.
Nu de vreemde titelkreet van dit stuk: het betekent "a person is a person because he belongs" of "I am because we are" Dit gemeenschapsdenken heb ik aan den lijve ondervonden. Het is een directe tegenovergestelde van het westerse individualisme, wat ik aan veel mensen hier maar moeilijk kan uitleggen. Het idee dat je je buurman niet kent, de mensen in je straat niet groet vinden ze vreselijk. Misjek stelde een hele goede vraag waar ik dit stuk mee afsluit: "But Jesus told us to love our neighbour as ourselves, how can you love your neighbour like that when you don't know him?"

dinsdag 24 februari 2009

woensdag 11 februari 2009

The Sangoma's will take you!

Nou mensen

Ik ben er dus. Na drie vluchten en heel veel uren wachten op vliegvelden kwam ik maandagavond aan. Amper geslapen in het vliegtuig. In Jo'burg uren gewacht op een klein propellorvliegtuigje. Van 747 naar modal brak, en als ik me niet vergis zat er daadwerkelijk roest op dat ding...
hoe dan ook
Pietermaritzburg was in eerste instantie buizonder 'humid' oftewel vochtige warmte. Ik werd door Sulamusi opgepikt, een medewerker van Ujamaa, met dreadlocks, die deze week gaat trouwen. echt tof. Hij bracht me meteen naar Lutheran Theological Institute, met de mededeling dat ze moeite hadden met de accomodatie. nuja... Daarom werd ik voor twee nachten in een guesthouse gebracht. Een beetje Steve Bikko gevoel. Daarna kon ik eten halen. (rijst of pap van mais, en aeen of andere bonensaus) Enige blanke gozer tussen een heel aantal Zulu's.. (later bleken er ook anderen te zijn, m.n Venda) Maar naast engels is Zulu toch duidelijk de tweede taal. Al verschillende gesprekken over Zulu cultuur gehad. een iemand, ging zover dat hij me vertelde dat ik eigenlijke door de Sangoma's (medicijnmannen van de zulu's) bij hen was gebracht. "Then you will become the great Sangoma of AmaZulu! In fact, it's time namguam, you have to come with me...." (namguam: my friend, engels en Zulu worden hier fanatiek gemixt) iedere morgen en avond is er een kapeldiens ('sochtends om 7:15, en ik heb er nog niet een gemist. Het levensritme is hier anders) De eerste ontmoetingen met de ujamaa team heb ik ook gehad, iemand van hen vertelde me een gruwelverhaal over een van de overvolle ziekenhuizen daar. Ik zeg: daar, want ik zit op de LTI, die op het terrein van de universiteit staat. Een enorm terrein die volgens mij de hele heuvel omslaat. Het is een klein dorp op zich die los staat van de rest van de stad. Geen townships te zien, wel overal muren en prikkeldraad.
Nog een laatst opvallende zaak: de mensen op LTI vinden het om een of andere reden erg belangrijk of ik Luthers ben... heel apart, maar het heeft te maken met de groei van een aantal prosperity en aanverwante pentecostal groepen.
Op dit moment doe ik mee aan een cursus, om er in te komen, waar contextuele bijbellezing wordt geoefend. dwz: Bijbel lezen op een manier die relevant is. Er was een 'theological cafe' met een verhaal van prof de Gruchy, over "Dealing with our own shit." "Theology is religiously thinking about things, In this case, with the Cholera crisis, and the coming lack water supplies in SA, it means religiously thinking about shit."
ohyeah!
Hij refereede naar de sanitaire wetten in het OT. en andere dingen. echt tof.
Nu, ik hoop dat dit leuk leesbaar was, ik houd jullie optodate, of ik doe mijn best, er zijn weinig computers...

(@ Wytz: jawel, er is metal in SA, heel weinig en de meesten hebben er nog nooit van gehoord..)

donderdag 5 februari 2009

Eerste bericht, in Nederland

Nou mensen

het is zover.
ik ga zondag
toch echt
Van sommige mensen heb ik een keer of tien afscheid genomen (sorry, ik moest echt nog een keer terug naar Utrecht, de scriptie enzo....) Anderen zien nu misschien pas dat ik wegga. wie weet.
hoe dan ook
voor de laatste keer schrijf ik op wat ik ga doen en waarom, dat lijkt me wel geschikt voor in de eerste blog. Voor sommigen is dit bekend, en kunnen dus dit negeren. Yn it Friesch Dagblad haw ik in ynterfiew dien. Wa dy krante hat kin lêze dat ik dêryn ek noch wat skriuwe sil. Sneon stiet der in ynterfiew mei my yn, wol wat radikaler mei mear kristelijke taal dan ik ornaris brûk, it is ek foar in diel de persepsje fan de ynterfiewer, wat ik ynteressant fûn om te lêzen, sa kom ik dus oer op in journaliste. hoe dan ek
(ja, zo nu en dan zal ik in het fries schrijven, dit was voor niet-friezen niet zo interressant, dus vertaal ik het niet, het gaat over een interview in het Friesch Dagblad)
maar goed
in 3 punten, waarom ga ik weg:
1. Mezelf beter leren kennen, ook in verband met de toekomst, ik weet niet goed wat ik waarom ga doen
2. Ik wil leren wat armoede is, wat het met mensen doet. Armoede zie ik als een onrecht en onze levensstijl in het westen is daar mede debet aan. Bovendien is veel armoede door kolonisatie e.d. ontstaan, alweer het westen.... Ik wil de slachtoffers van ons systeem leren kennen.
3. Dit punt hangt nauw samen met punt 1 en 2: ik wil Jezus leren kennen in deze andere wereld, en daardoor wat het volgen van Jezus voor mij in Nederland betekent.

Dat laatste zal voor veel mensen cryptisch klinken maar hopelijk is het straks voor mij ook duidelijker

een andere veel voorkomende is: wat ga je doen.
nu, ik hoop daar de komende tijd wat nauwkeuriger antwoord op te kunnen geven. Ik ga wonen in Pietermaritzburg, in de buurt van Durban, zoek maar op in wikipedia, Ghandi is er ook geweest....
Daar ga ik vrijwilligerswerk doen in het ujamaa centrum
ik ben een tikje te lui voor een groot en lastige uitleg. dussuh:
http://www.ukzn.ac.za/sorat/ujamaa/default.htm

deze zin pik ik er even uit voor de luie mensen die niet doorklikken
Together we use biblical and theological resources for individual and social transformation.

zo, dat doet het centrum, en ik ga ook een onderzoekje doen. zo kon ik studiepunten en financiering rondkrijgen. Dat zodoende.

nu, dit was dus het eerste bericht en de laatste uit Nederland. Tot ziens allemaal en bedankt voor de mails, brieven, kado's en al de andere dingen de afgelopen weken. Ik vind het erg tof allemaal